Drie redenen waarom Vitens niet zomaar voor een grotere voorraad drinkwater kan zorgen

Je kunt er in het nieuws bijna niet omheen: het is kurkdroog in onze regio en Vitens vraagt jou om zuinig om te gaan met drinkwater. Doen we dat niet, dan gaat dat ten koste van de natuur. Of moet Vitens in sommige gebieden de waterdruk verlagen. De oplossing lijkt simpel. Zorg gewoon voor een grotere voorraad water! Maar dat is een stuk makkelijker gezegd dan gedaan. Vitens moet onder andere rekening houden met vergunningen, productielocaties en reinwaterkelders. Vitens legt uit hoe dat precies zit.

Vergunningen

Vitens mag maar een beperkte hoeveelheid grondwater oppompen. Hoeveel dat precies is, staat vast in vergunningen van de provincie. En daarom kunnen we niet zomaar meer water leveren wanneer het droog en warm is.

We delen de voorraad grondwater met onder andere de industrie, natuur en landbouw. Samen moeten we ervoor zorgen dat er niet teveel water wordt opgepompt. Gebeurt dat wel, dan kan het grondwaterpeil zakken. En krijgen we te maken met verdroging, wat vooral ten koste gaat van landbouw en natuur. Zeker op de hoog gelegen zandgronden in het oosten van Nederland zijn onze bronnen erg kwetsbaar.

Productielocaties

Een tweede manier om meer drinkwater te kunnen maken, is door meer productielocaties te bouwen. Dit doen we bijvoorbeeld in Utrecht, Overijssel en Friesland. Een productielocatie pompt grondwater op uit de bodem en filtert dat tot drinkwater. Productielocaties bouwen is alleen een optie als we ruimte over hebben binnen de vergunning én als de bestaande productielocaties al op volle kracht werken.

Om te bepalen hoeveel drinkwater we moeten maken in een gebied, kijken we naar de watervraag. We schatten die watervraag altijd ruim in: zo’n 10% meer dan onze berekeningen. Maar soms verandert de watervraag, bijvoorbeeld door economische ontwikkelingen of klimaatverandering. Dat zagen we de afgelopen jaren. In 2008 werd de watervraag kleiner tijdens de crisis. Maar vanaf 2014 begon het verbruik in de meeste provincies toe te nemen. En tijdens de droge zomers van 2018 en 2019 zagen we de beruchte pieken.

Het bouwen van een nieuwe productielocatie of het uitbreiden van een bestaande locatie duurt een aantal jaar. Dus dat extra water is er niet van de één op andere dag. En het gaat om grote investeringen.

Reinwaterkelders

Vitens maakt drinkwater van grondwater. Dat schone drinkwater slaan we op in een reinwaterkelder. In een reinwaterkelder zit genoeg water voor ongeveer één dag. Veel langer willen we het water ook niet opslaan, want dat gaat ten koste van de kwaliteit. Oftewel: het vergroten van onze reinwaterkelders heeft alleen zin als al dat water echt elke dag gebruikt wordt. Dagen waarop het waterverbruik groter is dan de inhoud van onze kelders, komen gelukkig maar weinig voor. Daarom kunnen we niet zomaar grotere reinwaterkelders bouwen.

Oftewel: de voorraad drinkwater vergroten gaat niet zomaar. We moeten echt kijken naar het hele systeem. En dat betekent dat de productiecapaciteit, reservoirs, pompen en leidingen allemaal goed op elkaar zijn afgestemd.

Wat we wel kunnen doen en wat ook veel gebeurt, is dat we tijdens warme en droge maanden onze voorraden extra goed in de gaten houden. En als we piekverbruik verwachten, dan nemen we zo snel mogelijk maatregelen om ervoor te zorgen dat iedereen genoeg drinkwater heeft en houdt.

Tot slot is het ook de vraag of je altijd maar moet willen uitbreiden. Dat is natuurlijk geen duurzame oplossing. Daarom werkt Vitens samen met provincies, waterschappen en andere drinkwaterbedrijven aan een nieuw duurzaam watersysteem voor de toekomst waarbij we het zoete water beter kunnen vasthouden en benutten. Een onderdeel van onze toekomstvisie is Panorama Waterland. En we vragen onze klanten en zakelijke partners om zuinig om te gaan met water. Maar dat zal je inmiddels niet ontgaan zijn.

Zie ook: de website van Vitens.