Coronatijd: meer dan een jaar crisiscoördinator niet-acute zorg

Samen met Jan Beuving blikken we terug op de coronatijd van afgelopen jaar. Voor de coronacrisis was Jan negentien jaar werkzaam bij de brandweer met als laatste functie afdelingshoofd. “Ik was toe aan een nieuwe uitdaging en toen kwam de coronacrisis. Ik ben toen gevraagd om de coördinatie en inrichtingen van coronahotels op mij te nemen, in de functie ‘crisiscoördinator niet-acute zorg.’” Er was namelijk al snel behoefte aan extra beddencapaciteit voor COVID-19 patiënten, omdat de huidige verpleeg- en verzorgingstehuizen en ziekenhuizen te weinig plek hadden.

Coronacentra

“In coronahotels of coronacentra worden thuiswonende COVID-19 patiënten opgevangen en krijgen ze gerichte zorg. Bijvoorbeeld de wat oudere mensen die thuiszorg nodig hebben of COVID-19 patiënten die vanuit de ziekenhuizen komen. Door de toenemende drukte werd de zorg al snel overbelast. De doelgroep voor die in de coronacentra wordt opgenomen, zijn COVID-19 patiënten die qua gezondheid niet thuis kunnen blijven, maar waarvoor in de ziekenhuizen onvoldoende plaats is. Aangezien COVID-19 patiënten soms heel snel kunnen verslechteren is er op deze manier permanent toezicht en specialistische zorg geborgd.

Daarnaast komen ook COVID-19 patiënten over vanuit andere verpleeg- en verzorgingshuizen  om daar intern verdere besmettingen te voorkomen. “

Een ambitieus verzoek

Jan kijkt omhoog en gaat terug in zijn herinnering, naar een zeer ambitieus verzoek vanuit het kabinet: regel binnen één weekend een opschaling van 400 bedden. Gelukkig stond Jan niet alleen voor deze gigantische uitdaging. De niet-acute zorg (verzorgings- en verpleeghuizen) was ook al druk aan de slag gegaan met de opschaling van de beddencapaciteit. “In het begin was de samenwerking chaotisch. Vanuit de brandweer was dit voor mij ook juist wel herkenbaar: eerst is het even onoverzichtelijk en moet je elkaar zien te vinden in het proces. Het is van belang om de verbanden te leggen: wat doen zij en waar zijn wij van? Doen we zaken niet dubbel en kunnen we ook efficiënter samenwerken? Al snel was er een verbinding en vonden we elkaar goed in dit proces. Daar ben ik dan ook enorm trots op!”

In één week tijd: van idee naar uitwerking

“Normaal gesproken ga je van idee naar uitwerking en duurt dit proces langer. Dit kwam tijdens de eerste fase allemaal in één week tijd aan bod. Kortom: je zat al direct in de uitvoering.” Met een brede glimlach vertelt Jan over zijn pragmatische invulling: “Collega’s stapten op de fiets richting een hotel met de vraag of er ruimtes en bedden beschikbaar zijn. De hotels waren toen gesloten en daarom konden ze ook gelijk voor ons klaar staan. Ze stelden zonder aarzelen zo’n veertig bedden beschikbaar. We zijn begonnen met ‘Fryske nuchterheid’. Als we eerst veertig bedden hebben, dan gaat dit ons ook een tweede en/of zelfs een derde keer lukken. Voor vierhonderd bedden hadden we alle hotels in Fryslân moeten reserveren. Dit is uiteindelijk gelukkig niet nodig geweest.”

Van hotel naar Anna Schotanus in Heerenveen

“De verzorgings- en verpleeghuizen keken al naar alternatieven om de capaciteit te verhogen. Een deel van het verpleeghuis Anne Schotanus in Heerenveen stond op de nominatie om gesloopt te worden en hier waren maximaal honderddertig bedden beschikbaar. Uiteindelijk hebben we de samenwerking met het verpleeghuis Anne Schotanus gezocht. In een deel van het gebouw is het Coronacentrum Friesland gecreëerd”, aldus Jan. In totaal zijn er in het Coronacentrum Friesland tot nu toe zo’n vijfhonderd COVID-19 patiënten opgevangen.

Tweede golf

“Na de eerste golf konden we even op adem komen, maar al snel daarna kwam de tweede golf. Die was ook vrij heftig voor Fryslân. Bij de eerste golf konden we ‘afkijken’ hoe ze het deden in Brabant, want daar liepen ze toch al snel zo’n vier á vijf weken voorop op het gebied van aantal besmettingen en verdere ontwikkelingen. Tijdens de tweede golf was het hier ook druk en dan met name onder het zorgpersoneel in de verzorgings- en verpleeghuizen.”

Tostiapparaat

Jan is enorm trots op de samenwerking met het Coronacentrum Friesland in Heerenveen.” Op 13 november 2020 bracht hij samen met Margreet de Graaf (directeur Publieke Gezondheid GGD Fryslân) en Tjeerd van der Zwan (burgemeester gemeente Heerenveen) een bezoek aan het coronacentrum. Het doel was om de zorgverleners en COVID-19 patiënten een hart onder de riem te steken. “Heb je ook nog ergens behoefte aan? Of mis je ook nog wat?”, informeerde burgemeester Van der Zwan. Een zorgmedewerker gaf een bescheiden blik en gaf aan: “We missen ons tostiapparaat. Ons eigen tostiapparaat hebben we weggegeven aan de COVID-19 patiënten en staat dus in het zogenaamde besmette gedeelte van de afdeling waardoor wij hier niet meer gebruik van kunnen maken.” Dit probleem was snel opgelost volgens Van der Zwan. Nog net voordat het donker werd bracht hij persoonlijk een nieuw tostiapparaat. “Dit is toch een legendarische actie?”, lacht Jan.

Bijschrift foto: burgemeester Tjeerd van der Zwan overhandigt een tostiapparaat aan Eileen van Ligten (hoofd Coronacentrum Friesland).

Waar Fryslân sterk in is

Jan: “Ik ben erg onder indruk geweest - en nog steeds - op de samenwerking in Fryslân. Vanuit andere regio’s heb ik begrepen dat de niet-acute zorg, zorgverzekeraar en de Veiligheidsregio soms overhoop met elkaar lagen. Daar lag vaak de nadruk op de verschillen of onduidelijkheden. Persoonlijk vind ik Fryslân hier altijd heel sterk in: als de nood aan de man is, dan steken we de koppen bij elkaar, kijken we wat de bedoeling is en gaan we gewoon aan de slag!”

Digitaal contact

“Wat mij het meest is bijgebleven van het afgelopen jaar is dat ik ruim 90% van de ontmoetingen via Microsoft Teams heb gehad met mensen die ik daarvoor niet kende. Ik heb hierbij gemerkt dat je óók op deze wijze een band en effectieve samenwerking op kunt bouwen. De basis voor deze onderlinge samenwerking is altijd betrokkenheid bij het werk, van alle betrokkenen! En de overtuiging deze crisis alleen sámen te boven kunnen komen. Daarbij werken vanuit de bedoeling: ‘zorgdragen voor de continuïteit van zorg in Fryslân’. Het is fantastisch dat ik hierin mijn veiligheids-, crisis- en omgevingsmanagementexpertise in heb kunnen zetten. Ik zie ernaar uit om binnenkort de mensen waarmee ik het afgelopen jaar intensief heb samengewerkt fysiek te ontmoeten en samen een kopje koffie te drinken”, aldus mooie afsluitende woorden van Jan Beuving.