Coronatijd: een unieke samenwerking tussen Veiligheidsregio Fryslân, gemeenten, politie en GGD Fryslân

In het jaar waarin onze demissionair-premier en -minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het podium pakten voor bijna veertig persconferenties, was er één iemand die nóg meer bekendheid genereerde: Irma Sluis. De vrouw die als doventolk van hamsteren een onvergetelijk gebaar maakte is de spil tussen het (gevallen) kabinet en doven/slechthorenden. Zo zorgde ze dat elke boodschap ook bij deze groep optimaal overkwam. In essentie is dit precies wat Geartsje Algra en Thessa van Dijken als beleidsadviseurs crisisbeheersing doen. Of zoals ze het zelf verwoorden: “Wij zijn de smeerolie tussen Veiligheidsregio Fryslân en gemeenten, politie en de GGD Fryslân. Dus wanneer er landelijk iets binnenkomt aan maatregelen, zorgen wij dat dit duidelijk wordt voor onze ketenpartners!”

Van Wuhan naar Gorredijk

Even terug naar het begin. Want de eerste besmetting in Fryslân was dan wel op 10 maart, de verwachting dat het deze kant op zou komen was er al even. “Sinds 1 december werk ik specifiek als beleidsadviseur op het onderdeel bevolkingszorg, maar ik ben eigenlijk sinds de eerste besmetting al betrokken bij deze afdeling als crisisfunctionaris”, vertelt Thessa. “Eerst dachten we nog; ‘Wuhan’, dat is ver weg. Toen werd het Brabant en dus uiteindelijk ook Gorredijk. Vanaf dat moment ga je aan de slag: landelijk werden de lijnen uitgezet en volgden de noodverordeningen en vanaf 1 december 2020 de Tijdelijke Wet Maatregelen (Twm). Wij denken dan vervolgens na over hoe we dit in onze regio kunnen opvangen. Hoe neem je bestuurders mee, hoe implementeer je de maatregelen en hoe communiceer je dit richting gemeenten en overige ketenpartners? Hierbij kun je denken aan begrafenissen die opeens een maximaal aantal bezoekers hebben, scholen die iets willen organiseren of demonstraties die wel of niet kunnen doorgaan. Daarnaast wil je ook vooruit denken, dus zorgden we al snel voor de verbinding tussen de GGD en andere partners zodat er gezocht kon worden naar locaties voor het testen en vaccineren. Daarnaast zijn we nu gestart met de regionale afstemming voor evenementen. Kortom: we zijn er heel erg druk mee (geweest).”

Mag ik weer met paard en wagen over het strand?

Sinds 1 april is Geartsje op detacheringsbasis aangesloten bij de Veiligheidsregio Fryslân, daarvoor zat ze aan de andere kant van de lijn: “Normaal ben ik werkzaam als adviseur openbare orde en veiligheid bij gemeente Súdwest-Fryslân en heb daarbij ook crisisbeheersing en rampenbestrijding in mijn pakket. Dat betekende dat ik vanaf maart 2020 flink wat ballen mijn kant op kreeg. Ik schakelde veel met de veiligheidsregio die mij op de hoogte stelde over hoe de toekomst eruit ging zien. Eind 2020 kwam de vacature vanuit Team Bevolkingszorg voorbij en nu help ik zelf met het verspreiden van deze boodschap. Een belangrijke schakel in dit geheel is het informatieknooppunt; een mailadres en telefoonnummer dat is aangemaakt zodat gemeenten ons vragen kunnen stellen. Intern hebben we hier een topteam van informatiemanagers opzitten dat filtert waar de specifieke vraag binnen de organisatie naartoe moet. Vragen over cijfers naar de GGD en vragen over maatregelen weer naar iemand anders. Op deze manier wordt het mooi gestroomlijnd en voorkomen we dat elke vraag bij iedere individuele medewerker terechtkomt. We houden al deze vragen nauwkeurig bij, zodat we uit deze informatie weer kunnen putten. Dat is niet alleen handig als een vraag voor de tweede keer wordt gesteld, maar ook voor het actueel beeld dat ze wekelijks opstellen. Het overzicht hiervan bestaat overigens al uit meer dan 1700 vragen!” En wat voor vragen er binnenkomen? “Dat kan van alles zijn”, lacht Thessa. “Van de vraag of de toiletten open mogen op campings tot of er weer met paard en wagen over het strand van Ameland mag worden gereden.”

Een eenheid met achttien gemeentes en partners

In het werk van Thessa en Geartsje is het contact met ketenpartners ontzettend belangrijk: “Dan kun je denken aan de AOV’ers (ambtenaar Openbare Orde en Veiligheid), vergunningsverleners, evenementencoördinatoren en handhavers binnen gemeenten, maar ook de politie, GGD GHOR en diverse overkoepelende organisaties.”, aldus Thessa. “En hoe we hen dan helpen? Dat kan op verschillende manieren. Soms faciliteren we alleen. Zo hebben we niet direct te maken met toezicht en handhaving, maar we organiseren bijvoorbeeld wel een afstemmingsoverleg rondom dit thema na elke persconferentie waarin nieuwe maatregelen worden afgekondigd.” “We hebben ook echt een functie als vraagbaak”, vult Geartsje aan. “Het mooiste aan deze samenwerkingen is dat het echt voelt als eenheid. We zijn collega’s van elkaar. Op ambtelijk, maar ook bestuurlijk niveau, hebben we de drive om het in Fryslân echt samen te doen.” Dat herkent ook Thessa: “Als ik dan met andere regio’s belde zeiden ze wel eens: waarom vraag je dit? Dan bleken zij vrijwel geen contact met hun gemeenten te hebben. Het maakt mij extra trots dat wij dat met achttien gemeenten en de ketenpartners wel voor elkaar hebben gekregen!” 

Vooruitkijken, maar met een dagkoers

“Vorige week kreeg ik mijn eerste prik, maar ik herinner me nog goed dat ik de Gemeente Leeuwarden belde met de vraag of ze een plek hadden voor een vaccinatielocatie. Toen besefte ik me wel even dat we echt bijgedragen hebben aan iets groots”, blikt Thessa terug. “In combinatie met alle mensen die je zo intensief hebt leren kennen maakt het zo uniek. Als ik straks negentig ben en in het verzorgingstehuis zit denk ik hier vast nog wel eens aan”, voegt Geartsje toe. Maar de blik staat nu weer op vooruit: “We zijn nu bezig met de nafase. Dus deels evalueren en anderzijds bouwen aan de reguliere werkzaamheden. Zo kijken we naar wat we geleerd hebben en mee kunnen nemen naar de toekomst. Toch is corona nog niet zomaar van ons takenlijstje weggestreept. Het is dan wel iets rustiger dan vorig jaar, maar zeker nog met piekmomenten. Denk aan het testen voor vertrek (op vakantie), maar ook de evenementen die nu weer losbarsten. Daarnaast zijn er qua versoepelingen natuurlijk ook nog veel vragen; zijn we bijvoorbeeld in september van alle maatregelen af of komt er nog een vierde golf? Dit soort dingen zorgen ervoor dat we echt werken op basis van de dagkoers”, vertelt Geartsje. 

Nu eerst vakantie!

Voordat het tijd is om helemaal uit de crisisorganisatie te gaan richting de normale bevolkingszorg is het voor Thessa eerst tijd voor een welverdiende vakantie: “Ik klap vrijdag de laptop voor vier weken dicht. Ik heb sinds vorig jaar zomer niet meer echt vrij gehad, dus dat is best even geleden. Eigenlijk is het niet te vergelijken met de druk op de medewerkers in de zorg, maar ik ben blij dat ik er daarna weer met een frisse blik tegenaan kan.” Gelukkig is Geartsje ook bijna aan de beurt: “Ook ik ga er lekker vier weken tussenuit. Even lekker in het hier en nu komen en dan ben ik daarna heel benieuwd wat er dan weer op ons afkomt!”