''De sfeer in het Coronacentrum Friesland is niet te beschrijven.''

Eileen van Ligten (59) uit Ten Boer weet zich het moment dat de eerste coronapatiënt werd binnengebracht nog goed te herinneren. Ze was die ochtend net begonnen als hoofd van het coronacentrum in Heerenveen, een afdeling bij locatie Anna Schotanus. ,,Directeur Grietje van Buiten van ouderenorganisatie Meriant had mij een dag eerder gevraagd voor deze functie. Na overleg met het thuisfront zei ik meteen ‘ja’. Toen ik op 24 maart aankwam, waren ze het voormalige woonzorgcentrum druk aan het verbouwen. Alle kamers werden ingericht, schoongemaakt en afgeschermd. Het coronacentrum is diezelfde dag geopend voor oudere en kwetsbare patiënten uit Fryslân. Het is bedoeld om ziekenhuizen te ontlasten. Ik zie nog het beeld voor me dat we allemaal voor de eerste keer in beschermende kleding in de gang stonden te wachten. Dit was nieuw voor ons. De spanning was van de gezichten van de medewerkers af te lezen. Vanaf dat moment ging het snel. We hadden eerst acht bedden, een week later vijftien en nu kunnen we plek bieden aan zestig coronapatiënten.’’

Veiligheid voorop

Vanaf het begin is Eileen in het coronacentrum aanwezig om de processen in te richten, protocollen na te leven en er te zijn voor de medewerkers. ,,De veiligheid van onze mensen staat voorop. Zowel fysiek als mentaal. Vooral in het begin vergaten de medewerkers door alle drukte nog weleens om goed te eten en te drinken. Dan dachten ze dat ze hoofdpijn van het mondkapje kregen, maar vaak hadden ze helemaal niks gedronken. Ik wees ze erop dat ze wel even moesten pauzeren, ook al was het maar tien minuten. De meesten gingen alsmaar door. Het was een compleet nieuw team, samengesteld vanuit verschillende zorgaanbieders in Fryslân en uitzendbureaus. Wel hadden we allemaal hetzelfde doel: zorg verlenen aan coronapatiënten. Daardoor ontstond er een bepaalde chemie in het team. De bijzondere sfeer die hier heerst is moeilijk te beschrijven.’’

Verdrietige momenten

De 40-jarige Petronella Jouwsma uit Jorwert bevestigt dat. Ook zij werkt vanaf de eerste golf in het Friese COVID-huis, eerst als verpleegkundige, later als zorgcoördinator. ,,We hebben veel van en met elkaar geleerd. In het begin hadden we geen idee wat corona was en hoe ziek de mensen van dit virus konden worden. Iedereen was flexibel en bereid veel te werken. En nog steeds. Aan het eind van de dag kunnen we onze emoties bij elkaar kwijt. Dat is heel belangrijk, want we maken naast mooie momenten ook veel verdrietige momenten mee’’, legt Petronella uit. Zij had nooit verwacht dat ze het zo mooi zou vinden om op zo’n snelle dynamische afdeling te werken. In het afgelopen jaar hielp het team bijna vijfhonderd patiënten. Daarvan zijn ongeveer honderd overleden. ,,Elke keer hebben we voor de overledenen als team een erehaag gemaakt. Uit respect en om bij de persoon stil te staan. Mensen die herstellen verlaten het coronacentrum onder luid applaus. Dat zijn voor ons de hoogtepunten.’’

Grillig ziektebeeld

Lianne Willemstein (55) uit Drachten is vanaf mei vorig jaar betrokken bij het team als specialist ouderengeneeskunde. Zij vindt het bijzonder om te zien hoe creatief het team is om mensen zo goed mogelijk door deze periode heen te slepen. ,,Het multidisciplinaire team speelt daarbij een belangrijke rol. Want naast artsen en verpleegkundigen staat er een heel team van paramedici klaar, zoals fysiotherapeuten, logopedisten, diëtisten, psychologen en ergotherapeuten. Maar ook het werk van de woonleefassistenten en schoonmakers is van onschatbare waarde’’, stelt Lianne. Zij kijkt terug op een jaar waarin er heel veel is gebeurd. ,,Als arts heb ik een grote verantwoordelijkheid en moet ik belangrijke beslissingen nemen. Moet een patiënt wel of niet naar het ziekenhuis en wanneer waarschuwen we de familie? Het ziektebeeld is zo grillig, het ene moment lijkt de patiënt stabiel terwijl hij of zij de volgende ochtend plotseling komt te overlijden. Ik heb veel ervaring in het verpleeghuis en in de geriatrische revalidatie met de afweging om mensen wel of niet te behandelen. Ook ben ik gewend slecht nieuws over te brengen aan de familie, maar dan is het minder vaak, ken je de mensen beter en leef je er al langere tijd naar toe.’’

Trots en respect

Eén avond staat voor Petronella in haar geheugen gegrift. Op die ene avond zijn vier mensen overleden. ,,Vier mensen die zeer geliefd waren bij hun familieleden. Om 23.30 uur stonden we voor de vierde keer die avond in een erehaag samen met de echtgenote. Het raakte ons allemaal’’, zegt Petronella. Lianne merkt hoe dankbaar de patiënten en hun familie zijn voor het werk dat zij doen. ,,Dat maakt het makkelijker om het vol te houden.’’ Bij het Coronacentrum Friesland kunnen ze al merken dat de vaccinaties van kwetsbare ouderen effect hebben. Het aantal patiënten loopt hier terug. ,,Gelukkig maar, want er zijn zoveel mensen die te lijden hebben onder deze crisis. Ik hoop voor iedereen dat dit zo snel mogelijk gaat stoppen.’’ Eileen is trots op wat haar team het afgelopen jaar heeft gepresteerd. ,,Iedereen hier heeft ook een privésituatie met een huishouden dat draaiende gehouden moet worden, kinderen die ze thuis les moeten geven, ouders of grootouders die mantelzorg nodig hebben. Toch staan ze dag in dag uit met liefde klaar voor onze coronapatiënten en voor elkaar. Daar kan ik alleen maar respect voor hebben.’’