Update vijfde overleg overboord geslagen containers

Op woensdag 27 november 2019 kwam het BWO+ voor de vijfde keer bij elkaar. Tijdens dit overleg is met elkaar gesproken over de voortgang van de berging, het opruimen, de schadeafhandeling en de ecologische gevolgen. Hieronder wordt dit per thema toegelicht.

1. Berging (inhoud van) containers

De stand van zaken met betrekking tot de berging van (inhoud van) overboord geslagen containers was op 27 november 2019 als volgt:

• In totaal zijn 342 containers van de MSC Zoe overboord geslagen. 
• Er zijn 299 geïdentificeerde containerdelen met unieke containernummers geborgen. Daarnaast liggen nabij het Rif twee containers die nog moeten worden geborgen. 
• Bij de containerramp is naar schatting zo'n 3.257.000 kilo afval in zee beland.
• Tot dusverre is in totaal minstens 2.424.930 kilo afval geborgen.
• In week 34 (19-25 augustus jl.) is controlesurvey 4 uitgevoerd. Deze vierde controlesurvey is uitgevoerd in een groter gebied dan de voorgaande controlesurveys. Het resultaat was een relatief beperkt aantal nieuwe targets, namelijk 34, die mogelijk afkomstig zouden kunnen zijn van de MSC Zoe. Eind oktober heeft een bergingsschip in opdracht van MSC deze 34 targets nader bekeken. Er bleken er 15 afkomstig te zijn van de Msc Zoe. Deze 15 objecten zijn vervolgens in opdracht van MSC geborgen.
• Op 11 november hebben de Duitse autoriteiten aangegeven dat de bergingsactiviteiten in het Duitse gebied zijn beëindigd, omdat objecten afkomstig van de MSC Zoe geen gevaar voor de scheepvaart (meer) vormen.

Meer informatie over de berging is te vinden bij Rijkswaterstaat. 

2. Schadeafhandeling

Rijkswaterstaat coördineert de schadeafhandeling voor overheidspartijen en terreinbeherende natuurorganisaties. Ook zorgt Rijkswaterstaat voor ondersteuning bij de voorbereiding van claims in verband met gemaakte kosten voor het lokaliseren, markeren en opruimen van lading van de MSC Zoe. Verder treedt Rijkswaterstaat op als penvoerder in de contacten met de verzekeraar van de MSC Zoe.

Openstaande claims

Het totaal aan nog openstaande claims bij MSC bedraagt € 1,93 miljoen. Het grootste deel hiervan betreft kosten die het Rijk heeft gemaakt. Hierover wordt nog onderhandeld met MSC. 

Om te voorkomen dat de Waddeneilandgemeenten nu nog langer op hun geld moeten wachten heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) aangeboden het door de Waddeneilandgemeenten geclaimde bedrag van ca. € 109.000,- voor te schieten. Hiervoor worden nu de laatste administratieve zaken afgehandeld, waarna het geld snel aan de Waddeneilandgemeenten kan worden overgemaakt. MSC zal uiteindelijk echter de schade zélf moeten vergoeden. Het voorgeschoten bedrag zal dus nog steeds onverkort bij MSC worden geclaimd.

Meer informatie over de schadeafhandeling is te vinden bij Rijkswaterstaat. 

3. Opruimen en schoonmaken

Er wordt conform het opgestelde plan van aanpak voor het opruimen en schoonmaken gewerkt aan het zo goed mogelijk opruimen van de stranden, dijken en kwelders.

Nabij het Rif, een zandplaat tussen de Waddeneilanden Ameland en Schiermonnikoog, liggen nog twee containers onder het zand. In verband met het broedseizoen is eerder besloten om deze containers op een later moment te bergen. Zodra de weeromstandigheden dit toelaten zal MSC deze containers nabij Het Rif laten verwijderen. Het totaal aantal geborgen containers komt dan op 301.

Nadat de ergste vervuiling in de eerste weken van januari van dit jaar met vereende krachten is geruimd, is er onder coördinatie van Rijkswaterstaat met de betrokken overheden en terreinbeherende natuurorganisaties een plan van aanpak Opruimen & Schoonmaken vastgesteld. Het plan van aanpak heeft een looptijd tot medio 2020 en kan zo nodig worden verlengd. Hierdoor is geborgd dat niet alleen het reeds aangetroffen afval wordt verwijderd, maar ook dat nog aan te spoelen afval goed en snel wordt opgeruimd. Hierbij wordt rekening gehouden met het broedseizoen en andere bijzondere omstandigheden, zoals het stormseizoen. Het uitgangspunt is dat MSC verantwoordelijk is voor het opruimen van materiaal afkomstig van de MSC Zoe dat op de stranden aanspoelt. Hierover worden afspraken met MSC gemaakt.

Meer informatie over het opruimen en schoonmaken is te vinden bij Rijkswaterstaat. 

4. Ecologische gevolgen

Rijkswaterstaat heeft op basis van het uitgebrachte advies van de Waddenacademie opdracht gegeven voor het onderzoek naar de ecologische effecten op lange termijn.

Uit het onderzoek moet blijken wat de effecten van aangespoelde kleine plastic deeltjes zijn op de fauna. Ook moet het onderzoek aantonen welke maatregelen genomen moeten worden om de waarden van het UNESCO Werelderfgoed Waddenzee te behouden en ontwikkelen.
 
In januari wordt een rapportage verwacht met een korte stand van zaken en een eerste beeld. In oktober 2020 wordt de integrale eindrapportage van het onderzoek naar ecologische gevolgen verwacht.   
 
Meer informatie over het onderzoek naar de ecologische gevolgen is te vinden bij Rijkswaterstaat.